Viêm mũi không dị ứng (Non-allergic rhinitis) là tình trạng viêm niêm mạc mũi gây ra các triệu chứng tương tự như viêm mũi dị ứng, nhưng không liên quan đến phản ứng của hệ miễn dịch với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi nhà hay lông động vật. Mặc dù ít được biết đến hơn viêm mũi dị ứng, bệnh vẫn gây ra không ít phiền toái cho người bệnh. Vậy, nguyên nhân nào gây ra tình trạng này, triệu chứng ra sao và cách “xoa dịu” nó như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Viêm mũi không dị ứng là gì?
Khác với viêm mũi dị ứng, viêm mũi không dị ứng xảy ra khi các mạch máu trong mũi giãn nở và gây ra các triệu chứng viêm mà không có sự tham gia của kháng thể IgE (kháng thể đặc hiệu trong phản ứng dị ứng). Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường phổ biến hơn ở người lớn trên 20 tuổi.
“Điểm danh” các nguyên nhân gây viêm mũi không dị ứng
Nguyên nhân chính xác gây ra viêm mũi không dị ứng vẫn chưa được xác định rõ ràng, tuy nhiên, có nhiều yếu tố được cho là có liên quan, bao gồm:
- Nhiễm trùng: Virus (cảm lạnh, cúm) là nguyên nhân thường gặp gây viêm mũi cấp tính không dị ứng. Vi khuẩn cũng có thể gây ra tình trạng này.
- Các chất kích thích từ môi trường: Bụi bẩn, khói thuốc lá, ô nhiễm không khí, hóa chất, mùi nước hoa, sơn, chất tẩy rửa mạnh… đều có thể kích ứng niêm mạc mũi.
- Thay đổi thời tiết: Sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và độ ẩm có thể làm niêm mạc mũi nhạy cảm hơn.
- Thuốc: Một số loại thuốc như thuốc xịt mũi co mạch (khi lạm dụng), thuốc điều trị huyết áp, thuốc tránh thai… có thể gây viêm mũi không dị ứng.
- Thay đổi nội tiết tố: Sự thay đổi hormone trong thai kỳ, kinh nguyệt hoặc các vấn đề nội tiết khác có thể ảnh hưởng đến niêm mạc mũi.
- Thực phẩm và đồ uống: Đồ ăn cay nóng, rượu bia có thể gây phù nề niêm mạc mũi ở một số người.
- Stress và căng thẳng: Tình trạng stress kéo dài có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ viêm mũi.
- Các bệnh lý khác: Suy giáp, trào ngược dạ dày thực quản (GERD) cũng có thể liên quan đến viêm mũi không dị ứng.
Nhận diện triệu chứng của viêm mũi không dị ứng
Các triệu chứng của viêm mũi không dị ứng có thể tương tự như viêm mũi dị ứng, nhưng thường không kèm theo ngứa mũi, ngứa mắt hoặc ngứa họng. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Nghẹt mũi: Cảm giác khó thở, tắc nghẽn một hoặc cả hai bên mũi.
- Sổ mũi: Chảy nước mũi trong, loãng hoặc đặc.
- Hắt hơi: Có thể hắt hơi nhưng thường không liên tục và dữ dội như viêm mũi dị ứng.
- Chảy dịch mũi sau: Dịch nhầy chảy xuống phía sau cổ họng.
- Ho: Do dịch nhầy chảy xuống họng gây kích ứng.
- Giảm hoặc mất khứu giác: Thường xảy ra khi nghẹt mũi nhiều.
Các dạng viêm mũi không dị ứng thường gặp
Viêm mũi không dị ứng có thể được phân thành nhiều dạng nhỏ hơn, tùy thuộc vào nguyên nhân hoặc yếu tố kích thích:
- Viêm mũi do nhiễm trùng: Thường tự khỏi sau vài ngày hoặc vài tuần.
- Viêm mũi vận mạch: Xảy ra do sự nhạy cảm quá mức của mạch máu mũi với các yếu tố như thay đổi thời tiết, mùi hương, hóa chất.
- Viêm mũi do thuốc: Liên quan đến việc sử dụng một số loại thuốc.
- Viêm mũi do ăn uống: Xảy ra sau khi ăn một số loại thực phẩm hoặc đồ uống nhất định.
- Viêm mũi vô căn: Không xác định được nguyên nhân cụ thể.
Xem ngay: Cách điều trị bệnh viêm mũi không dị ứng
“Xoa dịu” viêm mũi không dị ứng hiệu quả tại nhà
Mặc dù không có cách chữa khỏi hoàn toàn viêm mũi không dị ứng, nhưng có nhiều biện pháp tại nhà có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng:
- Rửa mũi bằng nước muối sinh lý ấm: Đây là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để làm sạch dịch nhầy, loại bỏ các chất kích ứng và làm dịu niêm mạc mũi. Sử dụng bình rửa mũi hoặc ống nhỏ giọt 2-3 lần mỗi ngày.
- Xông hơi: Hít hơi nước ấm (có thể thêm vài giọt tinh dầu bạc hà, khuynh diệp) giúp làm ẩm đường thở và giảm nghẹt mũi.
- Uống đủ nước ấm: Duy trì đủ lượng nước giúp làm loãng dịch nhầy và dễ dàng đào thải ra ngoài.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm: Giúp duy trì độ ẩm không khí trong nhà, ngăn ngừa khô mũi.
- Tránh các tác nhân kích thích: Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá, hóa chất, mùi hương mạnh, không khí ô nhiễm.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Giúp cơ thể phục hồi và tăng cường hệ miễn dịch.
- Kê cao đầu khi ngủ: Giúp dịch nhầy dễ dàng chảy ra, giảm nghẹt mũi vào ban đêm.
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Nếu các triệu chứng viêm mũi không dị ứng của bạn kéo dài, nghiêm trọng hoặc không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp tại nhà, hãy tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có phương pháp điều trị phù hợp. Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc như:
- Thuốc xịt mũi corticosteroid: Giúp giảm viêm niêm mạc mũi.
- Thuốc xịt mũi kháng histamine: Có thể giúp giảm sổ mũi.
- Thuốc xịt mũi kháng cholinergic: Có thể giúp giảm chảy dịch mũi.
- Thuốc thông mũi dạng uống hoặc xịt: Chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn để giảm nghẹt mũi.
Kết luận: Sống chung hòa bình với viêm mũi không dị ứng
Viêm mũi không dị ứng có thể gây ra nhiều khó chịu, nhưng với việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà hiệu quả, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát và giảm nhẹ các triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống. Đừng ngần ngại tham khảo ý kiến bác sĩ nếu tình trạng của bạn không cải thiện để có hướng điều trị tốt nhất.